Soorten sancties

Sancties zijn op verschillende manieren gecategoriseerd. Een manier om ze te omschrijven is door het aantal partijen dat de sanctie uitvaardigt. Een “eenzijdige” sanctie betekent dat een enkel land de sanctie uitvoert, terwijl een “multilaterale” sanctie betekent dat een groep of blok landen het gebruik ervan ondersteunt. Aangezien multilaterale sancties worden uitgevaardigd door groepen landen, kunnen ze als minder riskant worden beschouwd omdat geen enkel land aan de lijn staat voor het resultaat van de sanctie. Eenzijdige sancties zijn risicovoller, maar kunnen zeer effectief zijn als ze worden uitgevaardigd door een economisch machtig land.

Een andere manier om sancties te categoriseren, is door de soorten handel die ze beperken. Export sancties te blokkeren goederen stroomt in een land, terwijl de import sancties blok goederen die het land. De twee opties zijn niet gelijk en zullen verschillende economische gevolgen hebben. Het blokkeren van goederen en diensten die een land binnenkomen (een exportsanctie) heeft over het algemeen een lichtere impact dan het blokkeren van goederen of diensten uit dat land (een importsanctie). Exportsancties kunnen een stimulans zijn om geblokkeerde goederen te vervangen door iets anders. Een geval waarin een exportsanctie zou kunnen werken, is het blokkeren van gevoelige technologische knowhow om het doelland binnen te komen (denk aan geavanceerde wapens). Het is moeilijker voor het doelland om dit soort goederen in eigen huis te creëren.

Het blokkeren van de export van een land door middel van een importsanctie vergroot de kans dat het doelland een aanzienlijke economische last zal ondervinden. Op 31 juli 2013 keurden de VS bijvoorbeeld het wetsvoorstel HR 850 goed, dat Iran in feite belette om olie in het buitenland te verkopen vanwege zijn nucleaire programma.  Dit wetsvoorstel volgde op een jaar waarin de olie-export van Iran al was gehalveerd door internationale sancties.2  Als landen de producten van het doelland niet importeren, kan de economie van het doelland te maken krijgen met ineenstorting van de industrie en werkloosheid, wat een aanzienlijke politieke druk op de regering kan uitoefenen.

Gerichte sancties

Hoewel de doelstellingen van sancties zijn om een ​​land te dwingen zijn gedrag te veranderen, is er veel variatie in de manier waarop de sancties worden opgelegd en op wie ze gericht zijn. Sancties kunnen gericht zijn tegen een land als geheel, zoals in het geval van een embargo op de export van een land (bijv. Amerikaanse sancties tegen Cuba).  Ze kunnen gericht zijn op specifieke industrieën, zoals een embargo op de verkoop van petroleumwapens. Sinds 1979 hebben de Verenigde Staten en de Europese Unie de invoer of uitvoer van goederen en diensten naar Iran verboden.

Sancties kunnen ook gericht zijn tegen individuen, zoals politieke figuren of bedrijfsleiders – zoals de eerder genoemde sancties van de EU en de VS tegen de bondgenoten van Poetin in maart 2014.6 Het  uitvoeren van dit soort sancties is bedoeld om financiële problemen te veroorzaken voor een klein aantal individuen in plaats van invloed hebben op de bevolking van een land. Dit type sanctiestrategie wordt het meest waarschijnlijk gebruikt wanneer de politieke en economische macht geconcentreerd is in de handen van een relatief kleine groep individuen met internationale financiële belangen.

Een alternatief voor militaire bedreigingen

Hoewel landen al eeuwenlang sancties hebben toegepast om het handelsbeleid van anderen af ​​te dwingen of te beïnvloeden, is handelsbeleid zelden de enige strategie die in het buitenlands beleid wordt gebruikt. Het kan gepaard gaan met zowel diplomatieke als militaire acties. Een sanctie kan echter een aantrekkelijker instrument zijn omdat het economische kosten met zich meebrengt voor de acties van een land in plaats van een militaire. Militaire conflicten zijn duur, arbeidsintensief, kosten levens en kunnen de woede van andere landen opwekken vanwege het menselijk leed dat door geweld wordt veroorzaakt.

Bovendien is het voor een land niet haalbaar om met militair geweld op elk politiek probleem te reageren: legers zijn vaak niet groot genoeg. Bovendien zijn sommige problemen eenvoudigweg niet geschikt voor gewapend ingrijpen. Sancties worden over het algemeen toegepast wanneer diplomatieke inspanningen zijn mislukt.

Wanneer sancties moeten worden opgelegd

Sancties kunnen om verschillende redenen worden opgelegd, zoals een vergeldingsmaatregel voor de economische activiteiten van een ander land. Bijvoorbeeld, een staalproducerende landen een sanctie te gebruiken als een ander land probeert een ontluikende staalindustrie te beschermen door er een import quota op buitenlandse staal. Sancties kunnen ook worden gebruikt als een zachter instrument, vooral als afschrikmiddel tegen schendingen van de mensenrechten (bijv. De Amerikaanse sancties tegen Zuid-Afrika tijdens de apartheid).  De Verenigde Naties zouden het gebruik van multilaterale sancties tegen een land kunnen vergoelijken als het de mensenrechten schendt of als het resoluties over kernwapens breekt.

Soms is de dreiging van een sanctie voldoende om het beleid van het doelland te wijzigen. Een dreiging houdt in dat het land dat de dreiging uitgeeft, bereid is door economische tegenspoed te gaan om het doelland te straffen als er geen verandering plaatsvindt. De kosten van de dreiging zijn lager dan die van militaire interventie, maar het heeft nog steeds een economisch gewicht. In 2013 werden de president van Zimbabwe, Robert Mugabe, en zijn binnenste cirkel bijvoorbeeld door de VS gesanctioneerd vanwege vermeende schendingen van de rechten.

Soms kan een land overwegen een sanctie op te leggen om binnenlandse redenen in plaats van om internationale redenen. Soms speelt nationalisme een rol, en kan de regering van een land een sanctie gebruiken als een manier om blijk te geven van vastberadenheid of om afleiding te creëren van binnenlandse problemen. Vanwege dit probleem proberen internationale organisaties zoals de Wereldhandelsorganisatie (WTO) een deel van de druk te verlichten en panels op te richten om geschillen tussen landen objectief te beoordelen. Dit is vooral nuttig om grotere problemen op de weg te voorkomen, omdat sancties kunnen leiden tot economisch schadelijke handelsoorlogen die kunnen overslaan naar landen die niet bij het oorspronkelijke geschil betrokken waren.

De omvang van het economisch leed dat wordt veroorzaakt door een sanctie is vaak niet direct bekend. Onderzoek heeft aangetoond dat de ernst van de economische impact op het doelland toeneemt naarmate het niveau van internationale samenwerking en coördinatie bij de oprichting ervan toeneemt.  Het zal ook meer uitgesproken zijn als de landen die bij de sanctie betrokken waren voorheen nauwe relaties hadden, aangezien handelsbetrekkingen waarschijnlijker zullen zijn als de landen een rapport hebben.

Gevolgen van een sanctie

De onmiddellijke impact van een importsanctie op het doelland is dat de export van het land niet in het buitenland wordt ingekocht. Afhankelijk van de economische afhankelijkheid van het doelland van het geëxporteerde goed of de uitgevoerde diensten, kan dit een verlammend effect hebben. De sanctie kan het soort politieke en economische instabiliteit veroorzaken dat resulteert in een meer totalitair regime, of het kan een mislukte staat creëren als gevolg van een machtsvacuüm. Het leed van het doelland wordt uiteindelijk gedragen door zijn burgers, die in tijden van crisis het regime dat de leiding heeft, eerder versterken dan omverwerpen. Een kreupel land kan een broedplaats zijn voor extremisme, een scenario waar het initiatiefland waarschijnlijk liever niet mee te maken heeft.

Sancties kunnen de wet van onbedoelde gevolgen volgen. Zovaardigdede Organisatie van Arabische olie-exporterende landen ( OAPEC ) in 1973 een embargo uit op olietransporten naar de Verenigde Staten als straf voor het opnieuw bevoorraden van wapens aan Israël. De OAPEC gebruikte het embargo als een instrument van buitenlands beleid, maar de effecten sloegen over en verergerden dewereldwijde beurscrash van 1973-74.  De instroom van kapitaal door hogere olieprijzen resulteerde in een wapenwedloop in landen in het Midden-Oosten – een destabiliserend probleem – en leidde niet tot de beleidswijziging die de OAPEC voor ogen had. Bovendien hebben veel landen onder embargo het olieverbruik teruggeschroefd en een efficiënter gebruik van aardolieproducten geëist, waardoor de vraag verder daalde.

Sancties kunnen de kosten voor consumenten en bedrijven in de landen die ze uitvaardigen verhogen, omdat het doelland geen goederen kan kopen, met zowel economisch verlies door werkloosheid als productieverlies tot gevolg. Bovendien zal het uitgevende land de keuze aan goederen en diensten die binnenlandse consumenten hebben, verminderen en kan het de kosten van zakendoen verhogen voor bedrijven die ergens anders naar voorraden moeten zoeken. Als een sanctie eenzijdig wordt opgelegd, kan het doelland een derde land inschakelen om het effect van geblokkeerde in- of uitvoer te omzeilen.

Voorbeeld van Oekraïne-Russische sancties 

De annexatie van de Krim in maart 2014 door Rusland blijft bijvoorbeeld het geschenk dat blijft geven, waarbij sancties en tegensancties worden ontketend die alleen maar lijken te escaleren.  In september 2015 kondigde de Oekraïense premier Arseny Yatseniuk aan dat zijn land Russische vliegtuigen van Oekraïens grondgebied zou verbieden. Het verbod zou op 25 oktober 2015 in werking treden.  Slechts enkele dagen na de aankondiging van Oekraïne reageerde het Russische Ministerie van Transport door te dreigen met een vergeldingsverbod tegen Oekraïne, aldus TASS, het officiële Russische staatspersbureau. 

En dat is slechts de nieuwste variatie op een bekend thema. Deze aangekondigde vliegtuigverboden komen meer dan een jaar nadat de Verenigde Staten en de Europese Unie in maart 2014 de Amerikaanse en Europese bezittingen van leden van Vladimir Poetins ‘inner circle’, waaronder politici, bedrijfsleiders en één bank, hebben bevroren.  At Rusland reageerde toen met eigen sancties, waaronder individuele sancties tegen verschillende Amerikaanse politici, waaronder House Speaker John Boehner, Senate Majority Leader Harry Reid en Arizona Senator John McCain.  De impact van Russische sancties op Amerikaanse politici was schijnbaar beperkt, en werd met humor behandeld: John McCain hield een deadpanned in eenTweet van 20 maart : “Ik denk dat dit betekent dat mijn voorjaarsvakantie in Siberië voorbij is, Gazprom-aandelen zijn verloren en geheime bankrekening in Moskou is bevroren. ” 

Hoewel de beoogde Russen niet allemaal buitenlandse bezittingen hadden, kregen ze te maken met financiële spanningen. Ze waren niet in staat om in dollar luidende transacties uit te voeren;banken waren minder bereid om hen te helpen uit angst de westerse regeringen boos te maken, en Amerikaanse bedrijven konden niet met hen samenwerken. Op de lange termijn hadden deze sancties waarschijnlijk minder impact dan bredere sancties op de Russische energie-export naar Europa. Ongeveer 53% van de Russische gasexport gaat naar de EU, met een waarde van naar schatting $ 24 miljard per jaar. 

Het komt neer op

Het succes van sancties hangt af van het aantal betrokken partijen. Multilaterale sancties zijn effectiever dan unilaterale sancties, maar het slagingspercentage is over het algemeen vrij laag. In veel gevallen veroorzaakten de sancties economische schade zonder het beleid van het doelland te wijzigen. Sancties zijn uiteindelijk botte instrumenten van het buitenlands beleid, omdat hun inzet zelden nauwkeurig genoeg is om alleen de doeleconomie te beïnvloeden, en omdat ze veronderstellen dat economische schade zal leiden tot het soort politieke druk dat het aanstichtende land ten goede zal komen.