Vaste wisselkoers
Wat is een vaste wisselkoers?
Een vaste wisselkoers is een regime dat wordt toegepast door een regering of centrale bank dat de officiële wisselkoers van het land koppelt aan de valuta van een ander land of de goudprijs. Het doel van een systeem met vaste wisselkoersen is om de waarde van een valuta binnen een smalle band te houden.
Belangrijkste leerpunten
- Het doel van een vast wisselkoerssysteem is om de waarde van een valuta binnen een smalle band te houden.
- Vaste wisselkoersen bieden meer zekerheid voor exporteurs en importeurs en helpen de overheid om de inflatie laag te houden.
- Veel geïndustrialiseerde landen begonnen in het begin van de jaren zeventig het systeem van zwevende wisselkoersen te gebruiken.
Een vaste wisselkoers begrijpen
Vaste tarieven bieden meer zekerheid voor exporteurs en importeurs. Vaste rentetarieven helpen de overheid ook om de inflatie laag te houden, wat op de lange termijn de rente laag houdt en handel en investeringen stimuleert.
De meeste grote geïndustrialiseerde landen hebbensystemenmet zwevende wisselkoersen gehad, waarbij de gangbare prijs op de valutamarkt (forex) de valutaprijs bepaalt. Deze praktijk begon voor deze landen in het begin van de jaren zeventig, terwijl opkomende economieën doorgaan met systemen met vaste rente.
Bretton woods
Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot het begin van de jaren zeventigbetekendede Bretton Woods-overeenkomst dat de wisselkoersen van de deelnemende landen werden gekoppeld aan de waarde van de Amerikaanse dollar, die was vastgesteld op de prijs van goud.
Toen het naoorlogse betalingsbalansoverschot van de Verenigde Statenin de jaren vijftig en zestig veranderde in een tekort, bleken de periodieke wisselkoersaanpassingen die op grond van de overeenkomst waren toegestaan uiteindelijk onvoldoende. In 1973 verwijderde president Richard Nixon de Verenigde Staten van de gouden standaard en luidde het tijdperk van variabele rentetarieven in.
Het begin van de monetaire unie
Het Europese wisselkoersmechanisme (ERM) werd in 1979 opgericht als voorloper van de monetaire unie en de invoering van de euro. Lidstaten, waaronder Duitsland, Frankrijk, Nederland, België en Italië, kwamen overeen om hun valutakoersen binnen plus of min 2,25% van een centraal punt te houden.
Het Verenigd Koninkrijk trad in oktober 1990 toe tegen een te hoge omrekeningskoers en moest zich twee jaar later terugtrekken. De oorspronkelijke leden van de euro hebben hun eigen valuta omgerekend tegen hun op dat moment geldende ERM-spilkoers op 1 januari 1999. De euro zelf handelt vrijelijk ten opzichte van andere belangrijke valuta’s, terwijl de valuta’s van landen die hopen mee te handelen in een managed float bekend als ERM II.
Nadelen van vaste wisselkoersen
Opkomende economieën gebruiken vaak een vastrentend systeem om speculatie te beperken en een stabiel systeem te bieden. Een stabiel systeem stelt importeurs, exporteurs en investeerders in staat om te plannen zonder zich zorgen te hoeven maken over valutaschommelingen.
Een systeem met een vaste rente beperkt echter het vermogen van een centrale bank om de rentetarieven aan te passen als dat nodig is voor economische groei. Een vastrentend systeem voorkomt ook marktaanpassingen wanneer een valuta over- of ondergewaardeerd raakt. Effectief beheer van een vastrentend systeem vereist ook een grote pool van reserves om de valuta te ondersteunen wanneer deze onder druk staat.
Een onrealistische officiële wisselkoers kan ook leiden tot de ontwikkeling van een parallelle, niet-officiële of dubbele wisselkoers. Een grote kloof tussen officiële en niet-officiële koersen kan harde valuta wegleiden van de centrale bank, wat kan leiden tot forex-tekorten en periodiek grote devaluaties. Deze kunnen een economie meer verstoren dan de periodieke aanpassing van een regime van zwevende wisselkoersen.
Realistisch voorbeeld van een vaste wisselkoers
Problemen van een vast wisselkoersregime
Volgens BBC News stelde Iran in 2018 een vaste wisselkoers vast van 42.000 rials ten opzichte van de dollar, na een verlies van 8% ten opzichte van de dollar in één dag. De regering besloot de discrepantie tussen de gehanteerde rentetarieven – 60.000 rials – en het officiële tarief, dat destijds 37.000 was, op te heffen.