Verdeling van krachten
Wat is scheiding van machten?
Scheiding van bevoegdheden is een organisatiestructuur waarin verantwoordelijkheden, bevoegdheden en bevoegdheden tussen groepen zijn verdeeld in plaats van centraal te worden gehouden.
Scheiding van machten is het nauwst verbonden met politieke systemen, waarin de wetgevende, uitvoerende en gerechtelijke bevoegdheden van de regering in afzonderlijke organen berusten.
Belangrijkste leerpunten
- Scheiding van bevoegdheden is een organisatiestructuur waarin verantwoordelijkheden, bevoegdheden en bevoegdheden tussen groepen zijn verdeeld in plaats van centraal te worden gehouden.
- Scheiding van machten is het nauwst verbonden met politieke systemen, waarin de wetgevende, uitvoerende en gerechtelijke bevoegdheden van de regering in afzonderlijke organen berusten.
- In de VS en het VK is scheiding der machten het tripartiete systeem dat bedoeld is om checks-and-balances te bieden voor de verschillende takken.
Scheiding van machten begrijpen
Scheiding van bevoegdheden verwijst naar de verdeling van bevoegdheden in verschillende takken van de overheid, elk met hun eigen verantwoordelijkheden. De bedoeling van de scheiding der machten is om de concentratie van ongecontroleerde macht te voorkomen en te zorgen voor checks and balances, waarbij de bevoegdheden van de ene tak van de regering worden beperkt door de bevoegdheden van een andere tak – om machtsmisbruik te voorkomen en autocratie te vermijden.
Het bekendste voorbeeld van scheiding der machten is het tripartiete systeem in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, waarin er drie afzonderlijke takken van de overheid zijn: de uitvoerende macht, de wetgevende macht en de rechterlijke macht. Elk heeft verschillende bevoegdheden, hoewel sommige staten in de VS het bipartiete systeem gebruiken, dat bevoegdheden toewijst aan twee afzonderlijke groepen.
In de VS zijn de bevoegdheden van de gerechtelijke, wetgevende en uitvoerende macht vastgelegd in de grondwet. De overheidsautoriteit is verdeeld tussen de uitvoerende macht (gecontroleerd door de president), de wetgevende macht (gecontroleerd door het Congres) en de rechterlijke macht (gecontroleerd door het Hooggerechtshof). In de VS bijvoorbeeld benoemt de uitvoerende macht rechters, bevestigt de wetgevende macht de benoemingen en oordeelt de rechterlijke macht over de constitutionele waarde van de wetten die door de wetgever zijn aangenomen.
In het bedrijfsleven zijn de functies van CEO en voorzitter vaak gescheiden om machtsmisbruik te voorkomen.
Hoewel de scheiding der machten het meest nauw samenhangt met de politiek, kan dit type systeem ook in andere organisaties worden gebruikt. Er zijn bijvoorbeeld goede redenen om de functies van chief executive officer (CEO) en voorzitter te scheiden om de checks and balances te vergroten en corporate governance echte integriteit te geven. Omdat het de belangrijkste taak van de raad van bestuur is om namens aandeelhouders toezicht te houden op het management, houden CEO’s die beide functies bekleden zichzelf effectief in de gaten, wat leidt tot mogelijk machtsmisbruik en verminderde transparantie en verantwoording.
Voorbeeld van scheiding van machten
In 2018 kreeg Elon Musk steeds meer kritiek omdat hij zowel de CEO- als de voorzittersrol bekleedde bij Tesla, het bedrijf voor elektrische voertuigen en schone energie. Hij maakte bizarre beweringen over het potentieel van Tesla’s technologie, wat leidde tot bezorgdheid dat Musk investeerders zou kunnen misleiden.
Nadat de Securities and Exchange Commission (SEC) activistische investeerders het bestuur om een motie te overwegen om Musk te ontslaan van zijn voorzitter van de bestuursfunctie en bestuursleden te vervangen die niet onafhankelijk zijn van voorzitter en CEO Elon Musk.