Belastingparadijzen: alles wat u moet weten
Toen Christoffel Columbus op zoek ging naar de Nieuwe Wereld, zocht hij routes voor het ontwikkelen van handel en commercie voor koningin Isabella van Spanje. Een nobel motief inderdaad! Maar de tijden zijn veranderd. Als de ontdekkingsreizigers van de Nieuwe Wereld nu hun kusten verlaten, zijn ze vaak op zoek naar routes naar nieuwe belastingparadijzen. Hun motief is om belasting te vermijden.
In een wereld waarin het heffen van belasting wordt vergeleken met het plukken van een gans, is er geen gebrek aan vraag naar belastingparadijzen. Maar voordat u er zelfs maar aan denkt om op zoek te gaan naar een belastingparadijs, lees dan verder om erachter te komen wat belastingparadijzen zijn en waarom u voorzichtig moet zijn.
Het rookgordijn
Belastingparadijzen bestaan al geruime tijd, en sommige historici noemen hun bestaan zelfs in de vorm van geïsoleerde eilanden in de tijd van de oude Grieken. De oudste belastingparadijzen van onze tijd zijn onder meer Liechtenstein, Zwitserland en Panama – waarvan wordt aangenomen dat ze allemaal dateren uit de jaren twintig van de vorige eeuw.2 Maar zelfs na zoveel jaren van bestaan is er geen universele definitie van een belastingparadijs. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) – een in Parijs gevestigde groep van 37 ontwikkelde landen – gebruikt de drie belangrijkste kenmerken hieronder om te bepalen of een rechtsgebied een belastingparadijs is.4
1. Geen of alleen nominale belastingen
In de eerste plaats heffen belastingparadijzen geen of slechts nominale belastingen op. De belastingstructuur verschilt van land tot land, maar alle belastingparadijzen bieden zichzelf aan als een plek waar niet-ingezetenen aan hoge belastingen kunnen ontsnappen door hun bezittingen of bedrijven in dat rechtsgebied onder te brengen. Verschillende belastingparadijzen zijn populair voor kortingen op verschillende soorten belastingen. Maar deze eigenschap alleen is onvoldoende om een belastingparadijs te identificeren. Veel goed gereguleerde landen bieden fiscale prikkels om externe investeringen aan te trekken, maar worden niet geclassificeerd als belastingparadijzen. Dit leidt tot het tweede kenmerk van een belastingparadijs.
2. Gebrek aan effectieve informatie-uitwisseling
Belastingparadijzen beschermen ijverig persoonlijke financiële informatie. De meeste belastingparadijzen hebben formele wetten of administratieve praktijken die controle door buitenlandse belastingautoriteiten verhinderen. Er is geen of minimale informatie-uitwisseling met buitenlandse belastingautoriteiten.
3. Gebrek aan transparantie
In een belastingparadijs is er altijd meer dan op het eerste gezicht lijkt. De wetgevende, juridische en administratieve machine van een belastingparadijs is ondoorzichtig. Er zijn altijd kansen op geheime uitspraken achter gesloten deuren of onderhandelde belastingtarieven die de test van transparantie niet doorstaan.
Maar dat is niet alles. Afgezien van de bovengenoemde drie attributen, heeft het United States Government Accountability Office (GAO) twee aanvullende attributen van een belastingparadijs opgesomd.
4. Lokale aanwezigheid niet vereist
Belastingparadijzen vereisen doorgaans niet dat externe entiteiten een substantiële lokale aanwezigheid hebben. Zo’n concessie kan tot interessante situaties leiden. Uit een rapport van het Government Accountability Office uit 2008 bleek bijvoorbeeld dat één gebouw op de belastingvoordelen door uw naamplaatje gewoon in een belastingparadijs op te hangen. Het is niet nodig om daadwerkelijk goederen of diensten te produceren of handel te drijven binnen de grenzen van het land. Voor alle praktische doeleinden kunnen belastingontduikers hun bedrijf in Florida voortzetten terwijl ze beweren inwoners van de Bahama’s te zijn als het gaat om het betalen van belastingen.
5. Marketing van belastingparadijzen
Uiteindelijk draait het bij belastingparadijzen om marketing. Ze promoten zichzelf als offshore financiële centra. Velen worden ook beschouwd als belangrijke internationale financiële centra.
Socio-economische factoren
Naast lagere belastingen en geheimhouding zijn er verschillende andere sociaaleconomische factoren die een bepaalde bestemming tot een populair belastingparadijs maken:
- Politieke en economische stabiliteit. Zonder politieke en economische stabiliteit kan geen enkele hoeveelheid belastingprikkels externe investeerders opleveren. Zwitserland werd bijvoorbeeld beroemd om zijn politieke en economische stabiliteit.
- Gebrek aan deviezencontroles.Het plaatsen van activa in een land dat aan deviezencontroles is onderworpen, kan gevaarlijk zijn voor externe investeerders.
- Verdragen. Veel belastingparadijzen zoals Mauritius zijn populair geworden vanwege mazen in de verschillende belastingontwijkingsverdragen die met verschillende rechtsgebieden zijn ondertekend. Sommige worden minder populair als gevolg van verschillende verdragen voor het delen van informatie met verschillende regeringen.
- Bankwezen, professionele en ondersteunende service. Bestemmingen als Zwitserland en Oostenrijk, hoewel het niet strikt belastingparadijzen zijn, zijn niettemin populair voor offshore bankdiensten en een veilige bestemming voor activa.
- Locatie. Locatie is altijd een belangrijke factor in de populariteit van bepaalde bestemmingen. De Bahama’s zijn een populaire offshore-bestemming voor Amerikaanse bedrijven vanwege de nabijheid van Florida.
Populaire belastingparadijzen
Belastingparadijs of valstrik?
Met toenemende druk van internationale organisaties zoals de OESO en de G-20, kunnen belastingparadijzen het moeilijk vinden om hun onbezorgd bestaan in stand te houden. Een groeiend aantal overeenkomsten voor de uitwisseling van belastinginformatie (TIEA’s) en wederzijdse juridische bijstandsverdragen (MLAT) tussen belastingparadijzen en andere landen zoals de VS zouden het concurrentievoordeel van belastingparadijzen wegnemen.18
TIEA stelt het delen van belastinginformatie tussen ondertekenaars verplicht en MLAT vereist samenwerking op het gebied van rechtshandhaving en strafrechtelijk onderzoek.15 Tot overmaat van ramp hebben sommige belastingparadijzen te maken gehad met de moeite die ze zelf hadden gemaakt. Beleggers die overwegen belastingparadijzen en offshore-banklocaties te gebruiken, moeten rekening houden met het bankschandaal in Liechtenstein dat de wereld in 2008 schokte. Dit schandaal kwam aan het licht toen Duitsland een reeks belastingonderzoeken startte op basis van bankrekeninggegevens die door een banktechnicus werden verkocht. Veel Duitse staatsburgers die gebruik maakten van een in Liechtenstein gevestigde truststructuur voor belastingontduiking in Duitsland, kwamen in een strop terecht. De gelekte gegevens zetten ook belastingontduikers in de VS, het VK, Frankrijk en vele andere landen in gevaar voor belastingonderzoeken.
Meer recentelijk heeft hetPanama-lek geleid tot hernieuwde belangstelling voor en onderzoeken naar offshore-bedrijven.
Het komt neer op
Het bestaan van belastingparadijzen heeft veel gevolgen. Op een bepaald niveau zetten de lagere belastingen of geen belastingen in het ene land druk op andere landen om hun belastingen laag te houden. Dit is op korte termijn goed voor de belastingbetaler, maar de geheimhouding en ondoorzichtigheid waarmee sommige belastingparadijzen samenhangen, kan het witwassen van geld of andere illegale activiteiten stimuleren die de wereldeconomie op lange termijn kunnen schaden. Het harde optreden tegen belastingontduikers in sommige landen toont aan dat belastingbetalers voorzichtig moeten zijn.