Tabaksbelasting / sigarettenbelasting
Wat is een tabaksbelasting / sigarettenbelasting?
Een tabaks- of sigarettenbelasting is een belasting die door verschillende overheidsniveaus op alle tabaksproducten wordt geheven, vaak met het vermeende doel om het tabaksgebruik te verminderen of op zijn minst inkomsten te genereren die bestemd zijn om gerelateerde gezondheidsprogramma’s te financieren. De termen “tabaksbelasting” en “sigarettenbelasting” worden door elkaar gebruikt.
Belangrijkste leerpunten
- Een tabaksbelasting of sigarettenbelasting is een belasting die wordt geheven op tabaksproducten, met als doel het gebruik van tabak en de daarmee samenhangende schade te verminderen.
- Vanwege de prijsonelasticiteit van de vraag naar verslavende producten zoals tabak, hebben deze belastingen een relatief klein effect op het verminderen van tabaksgebruik.
- Omdat ze aanzienlijke inkomsten genereren, kunnen tabaksbelastingen gemakkelijk leiden tot perverse fiscale prikkels en het aanmoedigen van aanhoudende tabaksconsumptie.
Inzicht in tabaksbelasting / sigarettenbelasting
In de VS en andere landen heffen federale, staats- en lokale overheden belasting op sommige of alle tabaksproducten. Soorten tabaksproducten zijn onder meer sigaretten, pijptabak, sigaren, waterpijp / shisha-tabak, snuiftabak, enz.
Accijnzen worden gewoonlijk geheven op de verkoop en productie voor verkoop van tabaksproducten, waardoor de prijs die aan kopers wordt aangeboden hoger is in vergelijking met de kosten van andere goederen en diensten. Producenten, fabrikanten en groothandelaren betalen de accijnzen en verhogen, in een poging de over deze producten betaalde belasting terug te krijgen, de verkoopprijs voor de eindverbruikers. Belastingen kunnen ook de vorm aannemen van een omzetbelasting, belasting over de toegevoegde waarde ( btw ) of accijnzen, waarbij de consumenten wederom voornamelijk verantwoordelijk zijn voor het betalen van een deel van of al deze facturen.
Belastingdiensten heffen vaak hoge belastingen op wat zij beschouwen als moreel verwerpelijke ondeugden, zoals tabak en alcohol. Het idee is om consumenten te straffen en hopelijk te ontmoedigen om de activiteit voort te zetten.
Deze inspanningen zijn echter niet altijd succesvol. Omdat bekend is dat de vraag naar tabak, en vele andere goederen waarop de zonde wordt belast, zeer prijsonelastisch is, wordt het meeste effect van de belasting meestal weerspiegeld in prijsstijgingen in plaats van verminderde consumptie, althans op korte termijn.
Beperkingen van tabaksbelasting / sigarettenbelasting
De Center for Tobacco Control Research and Education wijst er bijvoorbeeld op dat sigarettenbelasting een van de minst effectieve middelen is om het roken te verminderen.
Aangezien roken een verslavende gewoonte is, doet het verhogen van de prijs van tabaksproducten weinig om het aantal verkopen terug te dringen. In plaats daarvan, de meeste tabak consumenten betaalt gewoon de hogere prijs (inclusief btw) en blijven roken.
Dit resulteert vaak in een grote opbrengst meevaller voor de belastingautoriteit-of voor georganiseerde criminele groepen die smokkelen in belastingvrije producten, maar een relatief klein effect op het daadwerkelijk verminderen van de consumptie van tabak. In sommige gevallen kan dit zelfs prikkels creëren voor regeringen om het tabaksgebruik op zijn minst te tolereren, zo niet aan te moedigen, aangezien het een belangrijke geldkoe wordt voor algemene bestedingsbudgetten.
Voordelen en nadelen van tabaksbelasting / sigarettenbelasting
Aan de ene kant zou kunnen worden gesteld dat hogere belastinginkomsten uit roken een goede zaak zijn, omdat hierdoor de hoeveelheid geld die moet worden besteed aan het verbeteren van openbare diensten, toeneemt. Het is ook redelijk om te suggereren dat dit extra kapitaal kan worden gebruikt om gezondheidsprogramma’s te financieren en, in het bijzonder, om de kosten te dekken van de behandeling van zieke rokers, die de staat omstreden honderden miljarden dollars per jaar kosten.
Toch is de belasting op tabak of sigaretten niet zonder controverse. Vaak kan het leiden tot het perverse stimuleringsfenomeen van “bootleggers-and-baptists”, voor het eerst beschreven door econoom Bruce Yandle, waar een effectieve politieke coalitie van morele kruisvaarders en economische begunstigden effectief kan aandringen op het verhogen van tabaksbelastingen, ongeacht of de belasting feitelijk effectief bij zijn ogenschijnlijke doel om het tabaksgebruik te verminderen.
Dit kan met name het geval zijn wanneer sommige of alle inkomsten uit tabaksbelasting worden gereserveerd voor specifieke uitgaven, zoals gezondheidszorg of scholen, waardoor een geconcentreerde belangengroep ontstaat die profiteert van de lopende inkomsten uit tabak.