25 juni 2021 3:57

Voorbeelden van inherente risico’s

In de financiële en bestuurlijke boekhouding wordt inherent risico gedefinieerd als de mogelijkheid van onjuiste of misleidende informatie in boekhoudkundige overzichten als gevolg van iets anders dan het falen van controles. Incidenten met inherent risico komen het meest voor wanneer accountants een meer dan normale hoeveelheid oordeelsvermogen en benadering moeten gebruiken, of wanneer het om complexe financiële instrumenten gaat. Het is vaak aanwezig wanneer een bedrijf toekomstgerichte financiële overzichten publiceert. 

Belangrijkste leerpunten

  • Het inherente risico, zoals toegepast in de boekhoudpraktijk, is het risico dat er verkeerde of misleidende informatie in de financiële overzichten verschijnt die zich heeft voorgedaan om andere redenen dan het falen van interne beheersingsmaatregelen.
  • Deze incidenten gebeuren vaak wanneer complexe financiële instrumenten worden gebruikt of wanneer een bedrijf winstverwachtingen voor toekomstige kwartalen vrijgeeft.
  • Inherent risico kan worden gezien in samenhang met controlerisico, namelijk de mogelijkheid om fouten te maken tijdens het uitvoeren van een controle.
  • Naast het inherente risico omvat controlerisico ook controlerisico en detectierisico.

Soorten controlerisico’s

Om het inherente risico te begrijpen, helpt het om het in de context van auditrisicoanalyse te plaatsen. Auditrisico is het risico op fouten bij het uitvoeren van een audit en wordt traditioneel onderverdeeld in drie verschillende typen.

  1. Controlerisico: Controlerisico treedt op wanneer een financiële afwijking het gevolg is van een gebrek aan de juiste boekhoudkundige controles in het bedrijf. Dit komt hoogstwaarschijnlijk aan de oppervlakte in de vorm van fraude of luie boekhoudpraktijken.
  2. Detectierisico: het is ook mogelijk dat auditors een anderszins gemakkelijk op te merken fout in de financiële rekeningen eenvoudigweg niet ontdekken. Dit staat bekend als detectierisico. Normaal gesproken wordt het detectierisico tegengegaan door het aantal bemonsterde transacties tijdens het testen te verhogen.
  3. Inherent risico: beschouwd als de meest schadelijke van de belangrijkste auditrisicocomponenten, kunnen inherente risico’s niet eenvoudig worden vermeden door meer audittraining of het creëren van controlemechanismen in het auditproces. Desalniettemin is het een van de risico’s waar auditors en analisten op moeten letten bij het beoordelen van  financiële overzichten, naast het controlerisico en het detectierisico.

Veelvoorkomende voorbeelden van inherente risico’s

Inherent risico is gebruikelijk in de financiële instellingen (het grote en steeds veranderende aantal regels en voorschriften), de grote netwerken van gerelateerde bedrijven en de ontwikkeling van afgeleide producten en andere ingewikkelde instrumenten die ingewikkelde berekeningen vereisen om te beoordelen.

Financiële instellingen hebben vaak langdurige en gecompliceerde relaties met meerdere partijen. Een houdstermaatschappij kan bij verschillende entiteiten tegelijk betrokken zijn, die elk de zeggenschap hebben over special-purpose vehicles en andere entiteiten buiten de balans. Elk organisatiestructuurniveau kan een groot aantal investeerders- en klantrelaties hebben. Verbonden partijen zijn ook notoir minder transparant dan afzonderlijke entiteiten.

Zakelijke relaties omvatten die met auditors; zowel initiële als herhaalde opdrachten met auditors brengen een inherent risico met zich mee. Eerste auditors kunnen overweldigd worden door complexiteit of nieuwe onderwerpen. Herhaalde betrokkenheid kan overmoed of laksheid veroorzaken als gevolg van persoonlijke relaties.

Niet-routinematige rekeningen of transacties kunnen een inherent risico inhouden. Het verantwoorden van brandschade of het overnemen van een ander bedrijf is bijvoorbeeld ongebruikelijk genoeg dat accountants het risico lopen te veel of te weinig te focussen op de unieke gebeurtenis.

Het inherente risico komt vooral voor bij accounts die veel schattingen, benaderingen of waardeoordelen door het management vereisen. Schattingen van de reële waarde zijn moeilijk te maken en de aard van het reëlewaardeproces moet in de jaarrekening worden vermeld. Het kan zijn dat auditors de besluitvormers van het bedrijf moeten onderzoeken en interviewen over schattingstechnieken om fouten te verminderen. Dit type risico wordt groter, of het nu zelden of voor de eerste keer voorkomt.