De drie industrieën die de Chinese economie aandrijven
China is ’s werelds grootste opkomende markteconomie, zowel in termen van bevolking als in totaal economisch product. Het land is misschien wel ’s werelds belangrijkste fabrikant en industriële producent, en die twee sectoren alleen al zijn goed voor meer dan 40% van het bruto binnenlands product of het bbp van China. China is ook ’s werelds grootste exporteur en de op een na grootste importeur, en het bevat de snelst groeiende consumentenmarkt. De belangrijkste industrieën zijn onder meer productie, landbouw en telecommunicatiediensten. Sinds 2015 behoort de Aziatische reus tot de belangrijkste economische grootmachten op wereldschaal. Het was echter niet altijd zo, en nog maar 50 jaar geleden was China een worstelende natie van extreme honger, armoede en onderdrukking.
De Chinese communistische regering begon in 1978 met het invoeren van kapitalistische markthervormingen, en in de daaropvolgende jaren hebben de Chinezen een scherpe wending genomen van staatsbedrijven of staatsbedrijven. Vanaf 2013 vertegenwoordigden staatsbedrijven slechts 45% van alle Chinese industriële productie. Dat cijfer was in 1978 bijna 80%; de overige 22% waren “collectieve” ondernemingen. Het resultaat is een economische explosie die China naar de op een na grootste economie ter wereld katapulteerde, alleen achter de Verenigde Staten aan.
Tussen 1978 en 2008 is de omvang van de Chinese economie bijna 50 keer zo groot geworden, en de gemiddelde jaarlijkse groei van het BBP bedroeg ongeveer 10%. De eerste hervormingen waren gericht op de landbouw, maar verspreidden zich al snel naar de dienstensector en de lichte productiesector. Dit waren allemaal voorlopers van bankhervormingen, die leidden tot misschien wel de belangrijkste transformaties in de Chinese economie in de 20e eeuw.
1. Fabricage
China maakt en verkoopt meer productiegoederen dan enig ander land ter wereld. Het assortiment Chinese goederen omvat ijzer, staal, aluminium, textiel, cement, chemicaliën, speelgoed, elektronica, treinwagons, schepen, vliegtuigen en vele andere producten. Vanaf 2015 is de productie de grootste en meest diverse sector van het land.
China is een wereldleider in veel soorten goederen. Zo wordt bijna 80% van alle airconditioners gemaakt door Chinese bedrijven. China produceert meer dan 45 keer zoveel personal computers per persoon als de rest van de wereld bij elkaar. Het is ook de grootste producent van zonnecellen, schoenen, gsm’s en schepen.
Hoewel het niet dezelfde soort krediet krijgt als Zweden, Duitsland, Japan of de VS, heeft China een bloeiende automobielindustrie. De meeste investeerders zijn verrast om te horen dat China de op twee na grootste autofabrikant ter wereld is, hoewel de Chinese regering beweert de wereldleider te zijn.
De Chinese auto-industrie is ontstaan uit een nationale focus op auto’s in de jaren negentig, een decennium waarin Chinese fabrikanten de totale auto-output bijna verdrievoudigden. Hoewel het autogebruik na 2005 uiteindelijk een inhaalslag maakte, waren de meeste van deze vroege auto’s bestemd voor de exportmarkten, omdat de overgrote meerderheid van de Chinese burgers te arm was om de producten zelf te kopen.
Dit is een veel voorkomend thema in de Chinese productiesector. Producten worden vaak geproduceerd voor gebruik door de overheid of worden direct op boten gezet en verscheept naar buitenlandse consumenten. Vergeleken met andere landen kopen Chinese arbeiders historisch gezien relatief weinig van hun eigen hoogwaardige gefabriceerde producten, wat een probleem wordt dat nog erger wordt wanneer de regering de Chinese munteenheid devalueert, met als gevolg een verlaging van de reële Chinese lonen.
2. Diensten
Vanaf 2013 hadden alleen de Verenigde Staten en Japan een hogere dienstenoutput dan China, wat een aanzienlijke verschuiving voor het land betekent. Een gezonde dienstensector is een teken van een gezonde binnenlandse consumptie en het vermogen per hoofd van de bevolking neemt toe; met andere woorden, het Chinese volk krijgt het vermogen om zich zijn eigen output te veroorloven.
Een wereldstudie uit 2010 wees uit dat de dienstensector goed was voor 43% van de totale Chinese productie, iets minder dan de productiesector. Er zijn echter nog steeds meer Chinezen werkzaam in de landbouw dan in de dienstensector, wat een zeldzaamheid is voor meer ontwikkelde landen.
Vóór de economische hervorming in 1978 bestonden er in China geen winkelcentra en particuliere detailhandelsmarkten. Sinds 2015 is er echter een jonge en snelgroeiende dienstenmarkt. Dit heeft het toerisme gestimuleerd en geleid tot een wildgroei van internet- en telefoonproducten.
Grote buitenlandse bedrijven, zoals Microsoft en IBM, zijn zelfs op de Chinese servicemarkten toegetreden. Dit soort bewegingen helpen om de telecommunicatie-industrie, cloud computing en e-commerce een vliegende start te geven.
3. Landbouw
Een ander gebied waarop de Chinezen de mondiale norm bepalen, is de landbouw. Er zijn bijna 300 miljoen Chinese boeren, groter dan de gehele bevolking van elk land behalve China, India en de VS. Rijst is het dominante landbouwproduct in China, maar het land is ook erg competitief op het gebied van tarwe, tabak, aardappelen, pinda’s, gierst, varkensvlees, vis, sojabonen, maïs, thee en oliehoudende zaden. Boeren exporteren ook grote hoeveelheden groenten, fruit en nieuw vlees naar nabijgelegen landen en regio’s, met name Hong Kong.
Hoe productief de totale landbouwindustrie in China ook is, vergelijkende statistieken tonen aan dat Chinese boerderijen per hoofd van de bevolking tot de minst productieve ter wereld behoren. Sommige analisten schrijven dit gedeeltelijk toe aan een ongunstig klimaat. Toch concludeerde een studie van Deutsche Bank uit 2012 dat Zuid-Koreaanse boeren 40 keer productiever zijn dan Chinese boeren ondanks vergelijkbare topografische en omgevingsomstandigheden.
Anderen wijzen op een grote mate van staatscontrole over Chinese boerderijen als het probleem. Boeren mogen geen landbouwgrond bezitten en verhypothekeren en kunnen geen krediet krijgen om betere kapitaalgoederen aan te schaffen, twee functies die innovatie en ontwikkeling bevorderen.
Opkomende industrieën
In het twaalfde vijfjarenplan van de Chinese regering voor de boekjaren 2011-2015 worden zeven strategische industrieën genoemd als hoge prioriteit: biotechnologie, informatietechnologie, nieuwe energie, milieubehoud, nieuwe materialen, hoogwaardige fabricage en alternatieve brandstoffen. In deze gebieden worden grote overheidsinvesteringen gedaan.
Een bedrijfstak die niet wordt geïdentificeerd, maar opmerkelijk is, is de Chinese gezondheidszorg. De opkomst van huishoudens uit de middenklasse en verstedelijking hebben geleid tot een enorme vraag naar gezondheidszorg, wat een hoopvol teken is voor een zich ontwikkelende economie. In 2011 zijn hervormingen doorgevoerd om concurrentie op de markt voor gezondheidszorg mogelijk te maken, ook voor entiteiten die volledig in buitenlandse handen zijn. Dit trok investeringen van grote internationale spelers zoals Pfizer, Merck en GlaxoSmithKline. China heeft een van de snelst groeiende gezondheidszorgsectoren ter wereld.