Deflatoire spiraal
Wat is een deflatoire spiraal?
Een deflatoire spiraal is een neerwaartse prijsreactie op een economische crisis die leidt tot een lagere productie, lagere lonen, een verminderde vraag en nog steeds lagere prijzen. Deflatie treedt op wanneer algemene prijsniveaus dalen, in tegenstelling tot inflatie, wanneer algemene prijsniveaus stijgen.
Wanneer deflatie optreedt, kunnen centrale banken en monetaire autoriteiten een expansief monetair beleid voeren om de vraag en economische groei te stimuleren. Als de monetairbeleidsinspanningen echter mislukken als gevolg van een groter dan verwachte zwakte in de economie of omdat de streefrentetarieven al nul of bijna nul zijn, kan er zelfs met een expansief monetair beleid een deflatiespiraal ontstaan. Zo’n spiraal komt neer op een vicieuze cirkel, waarin een reeks gebeurtenissen een initieel probleem versterkt.
Belangrijkste leerpunten
- Een deflatoire spiraal is wanneer de prijsniveaus dalen, wat leidt tot lagere productie, lagere lonen, verminderde vraag en aanhoudende prijsdalingen.
- Deflatie kan door de economie rimpelen, waardoor sommige consumenten en bedrijven hun schulden niet nakomen.
- Centrale banken gebruiken monetair beleid (zoals het verlagen van de rentetarieven) om een deflatiespiraal te stoppen en de vraag te stimuleren.
Inzicht in deflatoire spiralen
Een deflatoire spiraal doet zich doorgaans voor tijdens periodes van economische crisis, zoals een recessie of depressie, omdat de economische output vertraagt en de vraag naar investeringen en consumptie opdroogt. Dit kan leiden tot een algehele daling van de activaprijzen omdat producenten gedwongen worden voorraden te liquideren die mensen niet langer willen kopen.
Zowel consumenten als bedrijven beginnen liquide geldreserves aan te houden om verdere financiële verliezen op te vangen. Naarmate er meer geld wordt bespaard, wordt er minder geld uitgegeven, waardoor de totale vraag verder afneemt. Op dit punt worden de verwachtingen van mensen met betrekking tot toekomstige inflatie ook verlaagd en beginnen ze geld op te potten. Consumenten worden vandaag minder geprikkeld om geld uit te geven als ze redelijkerwijs kunnen verwachten dat hun geld morgen meer koopkracht heeft.
Deflatoire spiraal en recessie
In een recessie neemt de vraag af en produceren bedrijven minder. Een lage vraag voor een bepaald aanbod staat gelijk aan lage prijzen. Omdat de productie terugloopt om aan de lagere vraag te voldoen, krimpen bedrijven hun personeelsbestand, wat resulteert in een toename van de werkloosheid. Deze werklozen kunnen tijdens een recessie moeite hebben met het vinden van nieuw werk en zullen uiteindelijk hun spaargeld opmaken om rond te komen, en uiteindelijk in gebreke blijven bij het nakomen van verschillende schuldverplichtingen zoals hypotheken, autoleningen, studieleningen en creditcards.
De oplopende schulden rimpelen door de economie tot aan de financiële sector, die ze vervolgens als verlies moet afschrijven. Financiële instellingen beginnen in te storten, waardoor de broodnodige liquiditeit uit het systeem wordt verwijderd en ook de kredietverstrekking aan degenen die op zoek zijn naar nieuwe leningen, wordt verminderd.
Tijdens de Grote Recessie van 2007-2008 begonnen de Verenigde Staten te kampen met deflatie, toen het inflatiecijfer onder de 0% daalde, wat een meetbare daling van de kosten van goederen en diensten betekende.
Speciale overwegingen
Ooit dacht men dat deflatie zichzelf uiteindelijk zou genezen, zoals economen redeneerden dat lage prijzen de vraag zouden stimuleren. Later, tijdens de Grote Depressie, trokken economen die veronderstelling in twijfel en voerden ze aan dat centrale banken moesten ingrijpen om de vraag op te voeren met belastingverlagingen of meer overheidsuitgaven.
Het gebruik van monetair beleid om de vraag te stimuleren, heeft echter enkele valkuilen. Het lage rentebeleid dat in de jaren negentig tot 2000 in Japan en de Verenigde Staten werd gehanteerd en waarmee werd getracht schokken op de aandelenmarkt te verzachten, toonde bijvoorbeeld aan dat abnormaal hoge activaprijzen en het aanhouden van te veel schulden een veelvoorkomend gevolg zijn, wat kan leiden tot deflatie..
Kritiek op deflatoire spiralen
Sommige economen hebben kritiek geuit op het idee van een deflatoire spiraal, en gaan zelfs zo ver om te zeggen dat de geaccepteerde verklaring voor de Grote Depressie – dat deze werd verergerd door de gevolgen van een deflatoire spiraal – niet correct is, en in plaats daarvan alternatieve verklaringen hebben aangedragen. voor de economische verwoesting die de Grote Depressie veroorzaakte.
Sommige economen beweren dat veel van de aannames van het fenomeen van een deflatoire spiraal gebaseerd zijn op de logische implicaties van verwachtingen binnen formele economische modellen. Hoewel bepaalde populaire macro-economische theorieën deze reeks gebeurtenissen kunnen voorspellen, gebeurt het in werkelijkheid niet. Degenen die deze theorieën bekritiseren, zouden ook kunnen zeggen dat formele modellen geen goede beschrijving zijn van menselijk handelen. Zonder deflatoir beleid komt deflatie niet altijd voor, en niet tot het uiterste dat een deflatiespiraal zou veroorzaken.2