25 juni 2021 1:44

De waarde van maatschappelijk verantwoord beleggen

Ooit beschouwd als een nichegebied van de beleggingspraktijk, omvat maatschappelijk verantwoord beleggen (SRI) nu een breed beleggingspubliek dat bestaat uit individuen, inclusief mensen met een hoog eigen vermogen en anderszins, en instellingen zoals pensioenregelingen, schenkingen en stichtingen. Religieuze leerstellingen, politieke overtuigingen, specifieke gebeurtenissen en de brede taakomschrijving van maatschappelijk verantwoord ondernemen – zoals groen investeren en sociaal welzijn – zijn allemaal de drijvende kracht achter deze investeringspraktijk.

Voorbeelden van maatschappelijk verantwoord beleggen

Maatschappelijk verantwoord beleggen geeft uitdrukking aan het waardeoordeel van de belegger, waarvan verschillende benaderingen kunnen worden gebruikt.

  • Een voorbeeld is wanneer een belegger bedrijven of bedrijfstakken vermijdt die producten of diensten aanbieden die de belegger als schadelijk beschouwt. De tabaks, alcohol- en defensie-industrieën worden vaak vermeden door mensen die proberen maatschappelijk verantwoordelijke investeerders te zijn.
  • Een andere is het overwegen van een prestatieclassificatie in termen van hoe goed een bedrijf presteert, niet alleen in termen van financiële maatstaven, maar ook met betrekking tot sociale, milieu, bestuurs- en ethische kwesties.
  • Weer een ander betreft een actief engagement tussen de aandeelhouders van het bedrijf en het management.
  • Ten slotte is er de activistische aanpak waarbij de investeerder opkomt voor specifieke kwesties.

Een of meer van deze benaderingen kunnen een cruciale motor zijn in het proces van portefeuillebeheer en fiduciair toezicht. Bovendien is de praktijk mondiaal, met verschillende benaderingen die in verschillende landen worden benadrukt als een functie van hun cultuur, overheid, zakelijke omgeving en de onderlinge relatie van deze factoren.



Wat wel of niet als maatschappelijk verantwoord geldt, heeft geleid tot verschillende meningen over de vraag of deze benaderingen concurrerende rendementen opleveren.

Voor wiens voordeel?

Maatschappelijk bewuste investeerders kunnen een meer holistische kijk op een bedrijf aannemen bij het nemen van investeringsbeslissingen – door te kijken naar hoe het zijn belanghebbenden dient, evenals crediteuren, management, werknemers, de gemeenschap, klanten en leveranciers. Binnen deze context tracht maatschappelijk verantwoord beleggen het welzijn van mensen en hun omgeving te maximaliseren en tegelijkertijd een rendement op de investering te behalen dat in overeenstemming is met de doelstellingen van de belegger.

Op het eerste gezicht lijken deze twee begrippen tegenstrijdig. Er kunnen bijvoorbeeld impliciete kosten aan een dergelijke aanpak zijn verbonden in de mate dat winstgevende bedrijven en sectoren hierdoor worden geschuwd. Tabak, alcohol, vuurwapens en gokken zijn lucratieve industrieën geweest.

Voor een sociaal bewuste belegger zou hun opname in een portefeuille echter niet voldoen aan de doelstellingen van de belegger om te leven in een wereld zonder conflicten en legale stimulerende middelen en depressiva. Zoals bij elke beleggingsaanpak, moet de sociaal bewuste belegger:

  • Definieer zijn, haar of zijn risico- en rendementsdoelstellingen en -beperkingen.
  • Wat het laatste betreft, moet de belegger bepalen wat zijn sociaal bewuste beperkingen zijn. Deze kunnen aanzienlijk verschillen, afhankelijk van de belegger. Moslims die de sharia-wetgeving willen naleven, sluiten alle bedrijven uit die te maken hebben met de productie, verkoop en distributie van alcohol, en elke financiële instelling die leningen verstrekt en elk bedrijf dat profiteert van gokken.
  • Investeerders die tegen gewapende conflicten zijn als middel voor geschillenbeslechting, kunnen elk bedrijf of elke branche vermijden die verband houdt met defensie, nationale veiligheid of vuurwapens.
  • Zodra een belegger zijn beperkingen heeft gedefinieerd, moet hij beslissen over een aanpak om deze toe te passen, of het nu gaat om het gebruik van in- of uitsluitingsschermen, criteria voor beste praktijken of belangenbehartiging. Het type belegger kan de meest geschikte benadering bepalen. Zo zouden belangenbehartiging en dialoog met een bedrijf of bedrijfstak beter passen bij een groot openbaar pensioenfonds. Denk aan het werk van CalPERS of de Zwitserse miljardair-activist Martin Ebner, de laatste een voorbeeld van individueel aandeelhoudersactivisme. Een individuele belegger die met een adviseur werkt, zou daarentegen het screeningproces beter uitvoerbaar vinden.
  • Sociaal beleggen brengt impliciete kosten met zich mee – het rendement kan mogelijk verloren gaan door de uitsluiting van bedrijven met onaanvaardbare producten of bedrijfspraktijken – en expliciete kosten. Voor degenen die een actieve aanpak overwegen, zijn de vergoedingen voor op de beurs verhandelde en beleggingsfondsen meestal iets hoger. Voor beleggers die passief beheer zoeken, zijn er minder indices om te repliceren.
  • Diversificatie is altijd een belangrijke overweging. Schermen kunnen dit proces, al dan niet opzettelijk, belemmeren.

Het gebruik van dit soort traditionele investeringskaders lijkt het proces beheersbaar te maken, zolang de investeerder de kosten en baten van een dergelijke investeringsaanpak maar zorgvuldig afwegt.

Er kan echter een dilemma lijken te zijn voor wiens hoorns de investeerder steevast zou worden gespietst. Als investeren in dergelijke “ondeugd” -producten zoals alcohol en tabak bijvoorbeeld een gruwel is voor een sociaal bewuste investeerder, hoe zit het dan met de transport en energiesector?

De producten moeten immers naar het verkooppunt worden verscheept, waarvoor verschillende transportmiddelen nodig zijn die op hun beurt weer brandstof nodig hebben. Dit soort overwegingen maakt de precieze definitie van iemands maatschappelijk verantwoorde beleggingsdoelstellingen des te belangrijker.



Afhankelijk van het perspectief van het individu, kunnen bedrijven kenmerken vertonen die zowel onverantwoordelijk als verantwoordelijk zijn.

Het komt neer op

Maatschappelijk verantwoord beleggen weerspiegelt de waarden van een belegger. Hoewel de kansen op dit gebied van beleggingsbeheer aanzienlijk zijn gegroeid, mag men de best practices van beleggen niet negeren.

Beleggers moeten hun doelen duidelijk omschrijven wanneer ze dit soort benadering ondernemen, de mogelijke afwegingen erkennen en duidelijk een beleid formuleren dat rekening houdt met alle variabelen wanneer ze het goede willen maximaliseren boven het overvloedige en overvloedige.

Risicobeheersing en aandacht voor kosten zijn essentieel. Onderzoek lijkt erop te wijzen dat resultaten van sociaal bewust beleggen niet statistisch significanter zijn dan een meer conventionele benadering.