Hoe ruwe olie de gasprijzen beïnvloedt

---

In het voorjaar van 2020 stortten de olieprijzen in tijdens de COVID-19-pandemie en economische vertraging. De OPEC en zijn bondgenoten stemden in met historische productieverlagingen om de prijzen te stabiliseren, maar ze zakten naar het dieptepunt van 20 jaar.

Oorsprong van ruwe olie

Niemand weet precies hoe olie is ontstaan. Maar er zijn twee theorieën die verklaren hoe de stof mogelijk is ontstaan. De eerste theorie suggereert dat olie een fossiele brandstof is, wat betekent dat het is samengesteld uit dode planten en dieren die honderden miljoenen jaren geleden leefden. Na eeuwenlang te zijn ontbonden, braken de chemische verbindingen van de overblijfselen af ​​en vormden ze wat we nu olie noemen.

Twintigste-eeuwse Russische wetenschappers stelden een andere, ‘abiotische’ theorie voor, die stelt dat olie afkomstig is uit de buurt van de aardkern, waar het uiteindelijk, net als lava, in plassen onder de aardkorst stroomt.

Ruwe olie vinden

Olie is te vinden op alle continenten van de aarde. Sommige plaatsen, zoals Australië, hebben er heel weinig, maar landen met grote oliereservoirs zijn belangrijke spelers op het wereldtoneel. Ze zitten tenslotte bovenop pools van een van de belangrijkste wereldwijde bronnen.

Olie wordt traditioneel gemeten in vaten en 1 vat is gelijk aan 42 gallons.  Experts zeggen dat er nog ongeveer 1,5 biljoen vaten aan oliereserves in de grond zitten.  Als je ooit iets over het Midden-Oosten hebt gelezen, weet je zeker dat dit het centrum is van de olievoorraad van de wereld. De regio ligt bovenop een vloeibare goudmijn;experts schatten dat de regio meer dan 1,2 biljoen vaten olie in zijn verschillende velden en reserves bezit, of ongeveer 49% van alle hulpbronnen in de wereld.

Het land met de meeste olie – niet alleen het Midden-Oosten maar de hele wereld – is Saoedi-Arabië. Het koninkrijk, ook de spirituele thuisbasis van de islam, heeft naar verluidt meer dan 267 miljard vaten oliereserves,  seconden alleen voor de 300 miljard van Venezuela.  De andere landen in het Midden-Oosten, allemaal met aanzienlijke hoeveelheden, hebben ongeveer de helft van wat Saudi-Arabië in reserves heeft. Deze landen zijn onder meer Irak, Iran, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten.  In totaal maken de enorme olievoorraden in de regio hen tot een integraal onderdeel van de wereldeconomie.

Canada, dat bijna 172 miljard vaten binnen zijn grenzen heeft, heeft de op twee na grootste hoeveelheid bewezen oliereserves ter wereld. Veel van deze reserves bevinden zich echter in de ‘ zandputten ‘ vanAlberta, een terrein dat het moeilijker maakt om de olie uit de aarde te winnen dan in andere landen.  De verwachting is echter dat technologische innovaties het winnen van olie in dit soort terreinen gemakkelijker zullen maken. Andere landen met grote oliereservoirs zijn onder meer Rusland, Libië, de Verenigde Staten, Nigeria en Kazachstan.

Raffinage van ruwe olie

Voordat olie kan worden gebruikt, moet deze worden afgebroken in een proces dat bekend staat als “raffinage”. Na aankoop wordt olie naar verschillende raffinaderijen over de hele wereld verscheept. In Amerika bevinden veel (maar zeker niet alle) olieraffinaderijen zich in de Gulf Coast-regio. Dit is een reden waarom de oliekosten tijdens het stormseizoen de neiging hebben om te fluctueren. Door bijvoorbeeld een grote orkaan dreigt de olie die bij de raffinaderijen wordt aangevoerd, te worden vernietigd.

Het raffineren van olie werkt relatief eenvoudig. Ruwe olie wordt in een ketel gedaan en in damp omgezet. Van daaruit beweegt de damp naar een destillatiekamer, waar het weer in een vloeistof wordt omgezet. Er worden verschillende soorten olie gevormd, afhankelijk van de temperatuur waarbij ze werden gedestilleerd. Benzine wordt bijvoorbeeld bij lagere temperaturen gedestilleerd dan restoliën waarvan producten worden gemaakt, zoals asfalt en teer. Nadat de vele stoffen die uit olie zijn gemaakt, zijn verwerkt, komen ze in verschillende producten terecht om van alles een beetje te doen, van het verwarmen van huizen tot het aandrijven van auto’s.

Olie gebruikt

Het is logisch dat de grootste economieën ter wereld de meeste olie gebruiken. Amerika, dat ’s werelds grootste bruto binnenlands product (bbp) heeft, verbruikt ook meer olie dan enig ander land. De VS gebruiken bijna 25% van de naar schatting 80 miljoen vaten olie die dagelijks over de hele wereld worden geproduceerd.

De uitdrukking “Amerika’s afhankelijkheid van buitenlandse olie” wordt vaak genoemd in de media, vooral met betrekking tot Amerikaanse importen uit het Midden-Oosten. Deze verklaring geeft echter niet precies aan wie de VS levert. Ongeveer 34% van alle olie die Amerika gebruikt, komt uit reserves in de 50 staten.  Het land dat de meeste olie naar Amerika exporteert, is Canada, met Saoedi-Arabië op de tweede plaats.

De Europese Unie (EU) gebruikt ook een groot percentage van de wereldreserves, die in 2010 dagelijks ongeveer 14,5 miljoen vaten verbruiken.  Andere landen met grote, gevestigde economieën – Japan, Canada en Zuid-Korea staan ​​hoog op de lijst van de ’s werelds grootste olieverbruikers.

China is een land dat mogelijk de grootste rol speelt in het olieverbruik in de wereld. China is momenteel de op twee na grootste olieverbruiker ter wereld. Maar met zijn dynamische en snelgroeiende economie, wordt voorspeld dat het gebruik van olie in China exponentieel zal toenemen. Analisten hebben gezegd dat de Chinese vraag naar olie met ongeveer 7,5% per jaar groeit.

Deze toegenomen vraag – samen met de groeiende energiebehoefte van landen als India en Brazilië – heeft de afgelopen jaren bijgedragen aan de stijging van de olieprijzen. Deze landen fungeren als de vraag naar de olievoorraden van de wereld. De prijsstelling van olie komt echter niet overeen met die van de vrije markt.

OPEC’s impact op olie

Eén instantie heeft grote invloed op de wereldwijde olieprijs. De Organisatie van olie-exporterende landen, beter bekend als OPEC, is een kartel dat bestaat uit 12 van ’s werelds grootste olieproducerende landen, waaronder alle grote landen in het Midden-Oosten, Venezuela en Nigeria. Volgens de OPEC controleert dit kartel 78% van ’s werelds bekende oliereserves.  De belangrijkste olieproducenten buiten de OPEC zijn onder meer Rusland, Canada en de VS

Omdat de OPEC-landen zoveel van de wereldwijde olievoorraad produceren, kunnen ze de prijs per vat manipuleren, afhankelijk van het aantal vaten per dag dat de groep op de wereldoliemarkt zal verkopen. Als de groep wil dat de prijs stijgt om meer geld te verdienen, kunnen ze de hoeveelheid olie die wordt bijgedragen aan de wereldmarkt verminderen. En als ze willen dat de prijs daalt – hoge energieprijzen drijven de vraag van OPEC-consumenten naar beneden – kunnen ze meer vaten op de markt vrijgeven.

Hoewel Canada, Rusland, Amerika en andere producenten ook het aanbod kunnen vergroten, kunnen ze de wereldprijzen bijna niet zo sterk beïnvloeden als de OPEC.

Soorten olie en prijzen

Je zou kunnen aannemen dat er maar één soort olie is, maar dat is verre van waar: er zijn 161 verschillende soorten, elk met zijn eigen consistentie, chemische afbraak en potentieel voor gebruik.

Hoewel er zoveel vormen van olie zijn, noemen we meestal maar één prijs voor een vat. Dit is omdat de olie handelaren de meest gebruikte oliesoorten heeft gekozen om de prijs per vat te bepalen. Een veelvoorkomend type olie dat in Amerika wordt gevonden en gebruikt, wordt bijvoorbeeld West Texas Intermediate (WTI) genoemd. De populariteit van West Texas Intermediate is te danken aan het feit dat het een ‘lichte en zoete ’ olie is, die gemakkelijk kan worden afgebroken tijdens het raffinageproces. Omdat deze olie vrij vaak wordt gekocht, wordt deze als industriestandaard gebruikt.

Andere prijsbenchmarks worden wereldwijd gebruikt. De meeste Europese landen gebruiken de Brent Blend, gevonden in de Noordzee, als hun referentieprijs.  Een andere veel gebruikte maatstaf is de OPEC-basket, die de prijzen van verschillende andere populaire oliesoorten van over de hele wereld combineert tot een ‘ prijskorf’.

En hoewel olie direct kan worden gekocht (in wat de spotmarkt wordt genoemd ), geeft de vaak genoemde prijs per vat niet weer wat een klant betaalt. In plaats daarvan is de prijs waarover het ging, verkocht op de termijnmarkt. In Amerika worden WTI-futures op ruwe olie verhandeld via de New York Mercantile Exchange (NYMEX). Europese oliefutures worden verkocht via de Londense vestiging van Intercontinental Exchange. Globex is een andere populaire grondstoffenmarkt waar oliefutures van eigenaar wisselen.

Olie- en gascorrelatie

Er is een beperkte positieve correlatie tussen de prijzen van ruwe olie en aardgas. Het lijkt logisch dat er een positieve correlatie zou zijn tussen de grondstoffen, vooral omdat aardgas vaak een bijproduct is van het boren naar ruwe olie. Hoewel ruwe olie en aardgas soms een positieve correlatie hebben gehad, zijn de markten voor elke grondstof aanzienlijk verschillend en onderhevig aan verschillende fundamentele krachten. Statistische analyse laat zien dat er perioden zijn van positieve correlatie, maar over het algemeen hebben de twee een beperkte correlatie.

Correlatie tussen aardgas en olie

De correlatiecoëfficiënt is een statistische maat voor de mate waarin de prijs van aardgas en ruwe olie samen evolueert. Het is ook een maatstaf voor de mate waarin de prijzen samen bewegen. De correlatiecoëfficiënt wordt gemeten op een schaal van -1 tot +1. Een maatstaf van +1 duidt op een perfecte positieve correlatie tussen twee activaprijzen, wat betekent dat de prijzen van de activa de hele tijd proportioneel in dezelfde richting bewegen.

Een maat van -1 duidt op een perfecte negatieve correlatie. Dit betekent dat de activaprijzen de hele tijd in de tegenovergestelde richting van elkaar bewegen in dezelfde verhouding. Als de correlatiecoëfficiënt nul is, betekent dit dat er geen verband is tussen de twee prijzen. De correlatiecoëfficiënt wordt vaak gebruikt bij het samenstellen van portefeuilles als een statistische maatstaf voor de diversificatie van de activa in de portefeuille.

Olie- en gasgegevensbronnen

De Energy Information Administration (EIA) levert historische gegevens voor de dagelijkse correlatie tussen grondstoffen op kwartaalbasis. Deze informatie geeft aan dat de correlatie tussen ruwe olie en aardgas aan het afnemen is. In 2004 bedroeg de gemiddelde kwartaalcorrelatie tussen de twee prijzen bijvoorbeeld ongeveer 0,45.  Dit is een matige positieve correlatie. (Zie voor gerelateerde literatuur Waarom de prijzen van ruwe olie dalen: 5 lessen uit het verleden.)

In 2010 is dit correlatiegemiddelde gedaald tot -0,006, wat aangeeft dat er zeer weinig verband was tussen de prijzen. In 2014 was de gemiddelde correlatie 0,075. Dit wijst ook op zeer weinig correlatie. De eerste twee kwartalen van 2015 laten echter een gemiddelde correlatie zien van 0,195, wat licht positief is. De prijzen voor beide grondstoffen zijn in deze periode over het algemeen gedaald.

De hoogste correlatie was in het derde kwartaal van 2005 met een maatstaf van 0,699. De laagste correlatie was in het derde kwartaal van 2010 met een negatieve correlatie van -0,21. Over het algemeen neemt de correlatie af. De MER constateert dat dit het gevolg is van de toename van de productie van schalieolie-aardgas.

Gasproductie en olie

De productie van aardgasolie is dramatisch gestegen door de ontdekking van nieuwe technologieën voor het boren van schalie. Tussen 2007 en 2012 steeg de aardgasproductie uit schalieboringen met maar liefst 417% en de totale productie steeg in dezelfde periode met ongeveer 20%.  Aardgasprijzen zijn historisch gezien meer volatiel dan de prijzen van ruwe olie, terwijl de lage aardgasprijzen sectoren zoals de transportsector ertoe hebben aangezet meer aardgas te gebruiken in plaats van ruwe olie.

Prijzen en olieproductie

Technologieën voor hetboren van schalie hebben ook geleid tot een grotere productie van ruwe olie. De dagelijkse productie van ruwe olie steeg van 5,35 miljoen vaten per dag in 2009 tot 6,5 miljoen vaten in 2012. De productie in 2014 groeide zelfs nog meer tot 8,7 miljoen vaten per dag. Schattingen voor 2015 geven aan dat dit aantal waarschijnlijk nog groter zal worden.

Deze verhoogde productie is een van de redenen voor de dramatische daling van de olieprijzen tussen 2014 en 2015. Olie handelde in juni 2014 tegen meer dan $ 105 per vat en eind januari 2015 kraterde de prijs naar ongeveer $ 45 per vat.19 Het  aanbod overtrof de vraag en de toegenomen productie in combinatie met een lagere vraag heeft de prijzen negatief beïnvloed. Verder heeft de economische onzekerheid over de hele wereld de kracht van de toekomstige vraag in twijfel getrokken.

Het komt neer op

Olie is een van ’s werelds belangrijkste grondstoffen. Als gevolg hiervan hebben (en oefenen) de naties die het grootste deel van de wereldvoorraad beheersen, veel macht over de beschikbaarheid ervan. Het aanbod van olie op de wereldmarkt heeft invloed op de prijs en de schommelingen worden doorberekend aan de consument, vooral in landen die veel olie gebruiken, zoals de VS.

De olieprijzen worden ook bepaald door de kwaliteit en het gemak van raffinage. Beleggers hebben de mogelijkheid om te beleggen in oliefutures, die zelf invloed hebben op de olieprijs die wordt gerapporteerd. De oliemarkt is vrij complex, en een beter begrip van hoe olie u vanuit de grond in al zijn vormen bereikt, zal u helpen om fluctuerende prijzen te begrijpen en ermee om te gaan.