Bazel-akkoord

Wat zijn de Bazel-akkoorden?

De Bazel-akkoorden zijn een reeks van drie opeenvolgende bankregelgevingsovereenkomsten (Bazel I, II en III) die zijn opgesteld door het Bazels Comité voor bankentoezicht (BCBS).

De commissie doet aanbevelingen over bank- en financiële regelgeving, in het bijzonder met betrekking tot kapitaalrisico, marktrisico en operationeel risico. De akkoorden zorgen ervoor dat financiële instellingen voldoende kapitaal op rekening hebben om onverwachte verliezen op te vangen.

Inzicht in de Basel-akkoorden

De Bazel-akkoorden zijn ontwikkeld over meerdere jaren, te beginnen in de jaren 80. Het BCBS werd in 1974 opgericht als een forum voor regelmatige samenwerking tussen de lidstaten op het gebied van bankentoezicht. Het BCBS beschrijft zijn oorspronkelijke doel als het versterken van “financiële stabiliteit door de kennis van toezichthouders en de kwaliteit van het bankentoezicht wereldwijd” te verbeteren. Later richtte het BCBS zijn aandacht op het bewaken en waarborgen van de kapitaaltoereikendheid van banken en het banksysteem.

Het Basel I-akkoord werd oorspronkelijk georganiseerd door centrale bankiers uit de G10-landen, die op dat moment bezig waren met het bouwen van nieuwe internationale financiële structuren ter vervanging van het recentelijk ingestorte  Bretton Woods  systeem.

De vergaderingen worden “Basel-akkoorden” genoemd, aangezien het hoofdkantoor van de BCBS is gevestigd in de kantoren van de Bank for International Settlements (BIS) in Bazel, Zwitserland. Lidstaten zijn onder meer Australië, Argentinië, België, Canada, Brazilië, China, Frankrijk, Hongkong, Italië, Duitsland, Indonesië, India, Korea, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Japan, Mexico, Rusland, Saoedi-Arabië, Zwitserland, Zweden, Nederland, Singapore, Zuid-Afrika, Turkije en Spanje.

Bazel I

Het eerste Bazel-akkoord, bekend als Bazel I, werd uitgegeven in 1988 en was gericht op de kapitaaltoereikendheid van financiële instellingen. Het kapitaaltoereikendheidsrisico (het risico dat een onverwacht verlies een financiële instelling zou schaden), verdeelt de activa van financiële instellingen in vijf risicocategorieën: 0%, 10%, 20%, 50% en 100%.

Onder Bazel I moeten internationaal opererende banken een kapitaal ( Tier 1  en  Tier 2 ) aanhouden dat gelijk is aan ten minste 8% van hun risicogewogen activa. Dit zorgt ervoor dat banken een bepaald bedrag aan kapitaal aanhouden om aan hun verplichtingen te voldoen. 

Als een bank bijvoorbeeld risicogewogen activa heeft van $ 100 miljoen, moet ze een kapitaal van minstens $ 8 miljoen aanhouden. Tier 1-kapitaal is de meest liquide en primaire financieringsbron van de bank, en Tier 2-kapitaal omvat minder liquide hybride kapitaalinstrumenten, kredietverliezen en herwaarderingsreserves, evenals niet-openbaar gemaakte reserves. 

Bazel II

Het tweede Bazel-akkoord, het Revised Capital Framework geheten, maar beter bekend als Bazel II, diende als een update van het oorspronkelijke akkoord. Het richtte zich op drie hoofdgebieden: minimum kapitaaleisen, toezicht op het kapitaal van een instelling, adequaatheid en interne evaluatie, en het effectieve gebruik van openbaring als hefboom te versterken marktdiscipline en goede bankpraktijken te moedigen, waaronder toezicht. Samen staan ​​deze aandachtsgebieden bekend als de drie pijlers.

Basel II verdeelde het in aanmerking komende wettelijk kapitaal van een bank van twee in drie lagen. Hoe hoger het niveau, hoe minder achtergestelde effecten een bank erin mag opnemen. Elke laag moet een bepaald minimumpercentage van het totale wettelijk eigen vermogen hebben en wordt als teller gebruikt bij de berekening van de wettelijke kapitaalratio’s.

Het nieuwe Tier 3-kapitaal wordt gedefinieerd als tertiair kapitaal, dat veel banken aanhouden ter ondersteuning van hun marktrisico, grondstoffenrisico en valutarisico, dat is afgeleid van handelsactiviteiten. Tier 3-kapitaal omvat een grotere verscheidenheid aan schulden dan Tier 1- en Tier 2-kapitaal, maar is van veel lagere kwaliteit dan elk van beide. Onder de Basel III-akkoorden werd vervolgens het Tier 3-kapitaal ingetrokken.

Bazel III

In de nasleep van de ineenstorting van Basel III.

Bazel III is een voortzetting van de drie pijlers met aanvullende eisen en waarborgen. Bazel III vereist bijvoorbeeld dat banken een minimum aan gewone aandelen en een te groot om failliet te gaan’. Door dit te doen, werden tier 3-kapitaaloverwegingen weggenomen.

De voorwaarden van Bazel III werden uiteindelijk in december 2017 afgerond. Vanwege de impact van COVID-19 is de implementatie echter vertraagd en de hervormingen zullen naar verwachting in januari 2023 van kracht worden.