De voorspellende krachten van de obligatierendementscurve
Als u in aandelen belegt, moet u de obligatiemarkt in de gaten houden. Als u in onroerend goed belegt, moet u de obligatiemarkt in de gaten houden. Als u in obligaties of obligatie-ETF’s belegt, moet u zeker de obligatiemarkt in de gaten houden.
De obligatiemarkt is een grote voorspeller van inflatie en de richting van de economie, die beide rechtstreeks van invloed zijn op de prijzen van alles, van aandelen en onroerend goed tot huishoudelijke apparaten en voedsel.
Een basiskennis van korte versus lange rentetarieven en de rentecurve kan u helpen bij het nemen van een breed scala aan financiële en investeringsbeslissingen.
Rentetarieven en obligatierendementen
De termen rentetarieven en obligatierendementen worden soms door elkaar gebruikt, maar er is een verschil.
Een rentetarief is het percentage dat moet worden betaald om geld te lenen. U betaalt rente om geld te lenen en verdient rente om geld te lenen wanneer u in een obligatie belegt of geld op een cd spaart.
Belangrijkste leerpunten
- Een normale rentecurve laat zien dat de obligatierente gestaag toeneemt met de tijd totdat ze volwassen worden, maar voor de langste looptijden een beetje afvlakken.
- Een steile rentecurve vervlakt aan het einde niet. Dit suggereert een groeiende economie en mogelijk nog hogere inflatie.
- Een vlakke rentecurve laat weinig verschil in rendement zien tussen de kortste obligaties en de langste obligaties. Dit duidt op onzekerheid.
- De zeldzame omgekeerde rentecurve duidt op problemen die in het verschiet liggen. Kortlopende obligaties betalen beter dan langlopende obligaties.
De meeste obligaties hebben een rentetarief dat hun couponbetalingen bepaalt, maar de werkelijke kosten van lenen of beleggen in obligaties worden bepaald door hun huidige rendement.
Het rendement van een obligatie is de disconteringsvoet die kan worden gebruikt om de contante waarde van alle kasstromen van een obligatie gelijk te maken aan de prijs. De prijs van een obligatie is de som van de contante waarde van alle cashflow die ooit van de investering zal worden ontvangen.
Het rendement van een obligatie wordt doorgaans gemeten als het rendement op de vervaldag (YTM). Dat is het totale rendement op jaarbasis dat de belegger zal ontvangen, ervan uitgaande dat de obligatie wordt vastgehouden totdat deze vervalt en de couponbetalingen worden herbelegd.
YTM biedt dus een standaard, op jaarbasis berekend rendement voor een bepaalde obligatie.
Korte termijn versus lange termijn
Obligaties hebben verschillende looptijden van slechts één maand tot 30 jaar. Normaal gesproken geldt dat hoe langer de looptijd is, hoe beter de rente zou moeten zijn. Dus als we het hebben over rentetarieven (of opbrengsten), is het belangrijk om te begrijpen dat er korte rentetarieven, lange rentetarieven en veel tussenliggende punten zijn.
Hoewel alle rentetarieven gecorreleerd zijn, bewegen ze niet altijd in de pas. De korte rente kan dalen terwijl de lange rente kan stijgen, of vice versa.
Als u de huidige relaties tussen lange en korte rentetarieven (en alle punten daartussenin) begrijpt, kunt u weloverwogen investeringsbeslissingen nemen.
Rentetarieven op korte termijn
De benchmarks voor de korte rentetarieven worden bepaald door de centrale bank van elk land. In de VS stelt het Open Market Committee (FOMC) van de Federal Reserve Board de federal funds rate vast, de maatstaf voor alle andere korte rentetarieven.
De FOMC verhoogt of verlaagt periodiek de fed-fundsrente om het aangaan van leningen door bedrijven en consumenten aan te moedigen of te ontmoedigen. Het doel is om de economie in evenwicht te houden, niet te warm en niet te koud.
De totale kredietactiviteit heeft een direct effect op de economie. Als het FOMC constateert dat de economische activiteit vertraagt, kan het de Fed Fund-rente verlagen om meer geld op te nemen en de economie te stimuleren. Het houdt zich echter ook bezig met inflatie. Als het de korte rente te lang te laag houdt, riskeert het inflatie aan te wakkeren.
Het mandaat van het FOMC is om economische groei te bevorderen door middel van lage rentetarieven en tegelijkertijd de inflatie te beperken. Het in evenwicht brengen van die doelen is niet eenvoudig.
Rentetarieven op lange termijn
De lange rente wordt bepaald door de marktwerking. Deze krachten zijn voornamelijk aan het werk op de obligatiemarkt.
Als de obligatiemarkt voelt dat de federale fondsenrente te laag is, zullen de verwachtingen van toekomstige inflatie stijgen. De lange rente zal stijgen om het vermeende koopkrachtverlies als gevolg van de toekomstige cashflow van een obligatie of lening te compenseren.
Aan de andere kant, als de markt van mening is dat de federale fondsenrente te hoog is, gebeurt het tegenovergestelde. De lange rente daalt omdat de markt denkt dat de rente in de toekomst zal dalen.
De opbrengstcurve aflezen
De term “rentecurve” verwijst naar de opbrengsten van Amerikaanse schatkistcertificaten, bankbiljetten en obligaties in volgorde, van de kortste tot de langste looptijd. De rentecurve beschrijft de vormen van de rentetermijnstructuren en hun respectievelijke looptijden in jaren.
De curve kan grafisch worden weergegeven, met de tijd tot volwassenheid op de x-as en het rendement tot volwassenheid op de y-as van de grafiek.
Treasury.gov toonde bijvoorbeeld op 11 december 2015 de volgende rentecurve voor Amerikaanse staatsobligaties:
Rendementscurve voor Amerikaanse staatsobligaties
De bovenstaande rentecurve laat zien dat de rendementen lager zijn voor obligaties met een kortere looptijd en gestaag stijgen naarmate obligaties volwassener worden.
Hoe korter de looptijd, des te beter kunnen we verwachten dat de opbrengsten gelijk lopen met de fed funds rate. Door naar punten verder op de rentecurve te kijken, krijgt u een beter beeld van de marktconsensus over toekomstige economische bedrijvigheid en rentetarieven.
Hieronder ziet u een voorbeeld van de rentecurve uit januari 2008.
Amerikaanse staatsobligaties
De helling van de rentecurve vertelt ons hoe de obligatiemarkt verwacht dat de korte rente in de toekomst zal evolueren, op basis van de verwachtingen van obligatiehandelaren over economische activiteit en inflatie.
Deze rentecurve is “omgekeerd aan de korte kant”. Dat suggereert dat de handelaren verwachten dat de korte rente de komende twee jaar lager zal zijn. Ze verwachten een vertraging van de Amerikaanse economie.
De rentecurve kan het beste worden gebruikt om een idee te krijgen van de richting van de economie, niet om te proberen een exacte voorspelling te doen.
Soorten opbrengstcurves
Er zijn verschillende verschillende formaties van opbrengstcurves: normaal (met een “steile” variatie), omgekeerd en vlak. Ze zijn allemaal weergegeven in de onderstaande grafiek.
Een normale opbrengstcurve
Zoals de oranje lijn in de bovenstaande grafiek aangeeft, begint een normale rentecurve met lage rendementen voor obligaties met een lagere looptijd en stijgt vervolgens voor obligaties met een hogere looptijd. Een normale rentecurve loopt schuin omhoog. Zodra obligaties de hoogste looptijden bereiken, wordt het rendement vlakker en blijft het consistent.
Dit is het meest voorkomende type rentecurve. Obligaties met een langere looptijd hebben doorgaans een hoger rendement tot het einde van de looptijd dan obligaties met een kortere looptijd.
Stel dat een obligatie met een looptijd van twee jaar een rendement van 1% biedt, een obligatie met een looptijd van vijf jaar een rendement van 1,8% biedt, een obligatie met een looptijd van 10 jaar een rendement van 2,5% biedt, en een obligatie met een looptijd van 15 jaar een rendement van 3,0 %, en een obligatie met een looptijd van 20 jaar biedt een rendement van 3,5%. Wanneer deze punten in een grafiek met elkaar zijn verbonden, vertonen ze de vorm van een normale rentecurve.
Een dergelijke rentecurve impliceert stabiele economische omstandigheden en zou gedurende een normale economische cyclus moeten gelden.
Steile opbrengstcurve
De blauwe lijn in de grafiek laat een steile rentecurve zien. Het heeft de vorm van een normale rentecurve met twee grote verschillen. Ten eerste, de hogere looptijdrendementen vlakken niet af aan de rechterkant, maar blijven stijgen. Ten tweede zijn de rendementen over alle looptijden doorgaans hoger in vergelijking met de normale curve.
Zo’n curve impliceert een groeiende economie die naar een positieve opleving evolueert. Dergelijke omstandigheden gaan gepaard met een hogere inflatie, wat vaak resulteert in hogere rentetarieven.
Kredietverstrekkers hebben de neiging om hoge rendementen te eisen, wat tot uiting komt in de steile rentecurve. Obligaties met een langere looptijd worden riskant, dus de verwachte rendementen zijn hoger.
Vlakke opbrengstcurve
Een vlakke rentecurve, ook wel humped yieldcurve genoemd, laat vergelijkbare rendementen zien over alle looptijden. Enkele tussenliggende looptijden kunnen iets hogere opbrengsten opleveren, waardoor er een lichte bult langs de vlakke curve ontstaat. Deze bulten zijn meestal voor de middellange looptijden, zes maanden tot twee jaar.
Zoals het woord flat suggereert, is er weinig verschil in rendement tot einde looptijd tussen kortere en langere obligaties. Een tweejarige obligatie zou een rendement van 6% kunnen bieden, een vijfjarige obligatie 6,1%, een 10-jarige obligatie 6% en een 20-jarige obligatie 6,05%.
Zo’n vlakke of hobbelige rentecurve impliceert een onzekere economische situatie. Het kan komen aan het einde van een periode van hoge economische groei die leidt tot inflatie en de vrees voor een vertraging. Het kan verschijnen op momenten dat de centrale bank naar verwachting de rentetarieven zal verhogen.
In tijden van grote onzekerheid eisen beleggers vergelijkbare opbrengsten voor alle looptijden.
Omgekeerde opbrengstcurve
De vorm van de omgekeerde rentecurve, weergegeven op de gele lijn, is tegengesteld aan die van een normale rentecurve. Het helt naar beneden.
Een omgekeerde rentecurve betekent dat de korte rente hoger is dan de lange rente.
Een obligatie met een looptijd van twee jaar kan een rendement van 5% bieden, een obligatie met een looptijd van vijf jaar een rendement van 4,5%, een obligatie met een looptijd van 10 jaar een rendement van 4% en een obligatie met een looptijd van 15 jaar een rendement van 3,5%.
Een omgekeerde rentecurve is zeldzaam, maar wijst sterk op een ernstige economische vertraging. Historisch gezien was de impact van een omgekeerde rentecurve de waarschuwing dat er een recessie op komst is.
Historische opbrengstcurve-nauwkeurigheid
Opbrengstcurves veranderen van vorm naarmate de economische situatie evolueert, gebaseerd op ontwikkelingen in veel macro-economische factoren zoals rentetarieven, inflatie, industriële output, BBP-cijfers en de handelsbalans.
Hoewel de rentecurve niet mag worden gebruikt om exacte rentecijfers en rendementen te voorspellen, helpt het nauwlettend volgen van de veranderingen beleggers om te anticiperen op en te profiteren van veranderingen op korte tot middellange termijn in de economie.
Normale curves bestaan voor lange looptijden, terwijl een omgekeerde rentecurve zeldzaam is en gedurende tientallen jaren niet zal verschijnen. Opbrengstcurves die veranderen in vlakke en steile vormen komen vaker voor en zijn op betrouwbare wijze aan de verwachte economische cycli voorafgegaan.
Zo vervaagde de rentecurve van oktober 2007 en volgde een wereldwijde recessie. Eind 2008 werd de curve steil, wat nauwkeurig duidde op een groeifase van de economie na de versoepeling van de geldhoeveelheid door de Fed.
De opbrengstcurve gebruiken om te investeren
Het interpreteren van de helling van de rentecurve is nuttig bij het nemen van top-down investeringsbeslissingen. voor verschillende investeringen.
Als u in aandelen belegt en de rentecurve zegt dat u de komende jaren een economische vertraging verwacht, kunt u overwegen om uw geld over te hevelen naar bedrijven die het goed doen in lage economische tijden, zoals basisconsumptiegoederen. Als de rentecurve zegt dat de rentetarieven de komende jaren zouden moeten stijgen, is investeren in cyclische bedrijven zoals producenten van luxegoederen en entertainmentbedrijven zinvol.
Vastgoedbeleggers kunnen ook gebruik maken van de rentecurve. Hoewel een vertraging van de economische bedrijvigheid een negatief effect kan hebben op de huidige vastgoedprijzen, zou een dramatische steilheid van de rentecurve, die duidt op een verwachte inflatie, geïnterpreteerd kunnen worden als een prijsstijging in de nabije toekomst.
Het is natuurlijk ook relevant voor vastrentende beleggers in obligaties, preferente aandelen of cd’s. Wanneer de rentecurve steil wordt – een teken van hoge groei en hoge inflatie – neigen slimme beleggers naar korte langlopende obligaties. Ze willen niet vastzitten aan een rendement waarvan de waarde zal eroderen met stijgende prijzen. In plaats daarvan kopen ze kortlopende effecten.
Als de rentecurve afvlakt, roept dat de vrees op voor hoge inflatie en recessie. Slimme beleggers hebben de neiging om shortposities in kortlopende effecten en exchange-traded funds (ETF’s) in te nemen en longposities in langlopende effecten.
U kunt zelfs de helling van de rentecurve gebruiken om te beslissen of het tijd is om een nieuwe auto te kopen. Als de economische activiteit vertraagt, zal de verkoop van nieuwe auto’s waarschijnlijk vertragen en kunnen fabrikanten hun kortingen en andere verkoopprikkels verhogen.