Basel II-akkoord beschermt tegen financiële schokken

De financiële wereldmarkt is een buitengewoon complex systeem waarbij veel verschillende deelnemers betrokken zijn, van uw lokale bank tot de centrale banken van elk land en zelfs u, de belegger. Vanwege het belang ervan voor de wereldeconomie en ons dagelijks leven, is het van vitaal belang dat het naar behoren functioneert.

Een hulpmiddel dat de financiële markten helpt soepel te laten verlopen, is een reeks internationale bankovereenkomsten, de Basel-akkoorden genaamd. Deze akkoorden coördineren de regulering van mondiale banken en zijn “een internationaal raamwerk voor internationaal actieve banken”. De akkoorden zijn onduidelijk voor mensen buiten het bankwezen, maar ze vormen de ruggengraat van het financiële systeem. De Bazel-akkoorden zijn in het leven geroepen om financiële schokken te voorkomen, namelijk wanneer een haperende kapitaalmarkt de reële economie schaadt, in plaats van alleen maar een verstoring.

In dit artikel zullen we de intentie van de Basel-akkoorden bekijken en zien waar de markten naartoe gaan met de vorming van het Basel-akkoord II.

Basel-akkoorden bepalen het eigen vermogen van banken

De Bazel-akkoorden bepalen hoeveel eigen vermogen – bekend als regulatoir kapitaal – een bank moet aanhouden om onverwachte verliezen op te vangen. Eigen vermogen is activa minus passiva. Voor een traditionele bank zijn activa leningen en passiva zijn deposito’s van klanten. Maar zelfs een traditionele bank is sterk leveraged (dat wil zeggen, de debt-to-equity of debt-to-capital ratio is veel hoger dan voor een vennootschap). Als de activa in waarde dalen, kan het eigen vermogen snel verdampen.

Dus, in eenvoudige bewoordingen, vereist het Bazel-akkoord dat banken een aandelenbuffer hebben in het geval dat activa afnemen, waardoor spaarders bescherming krijgen.

De wettelijke rechtvaardiging hiervoor gaat over het systeem: als grote banken falen, leidt dat tot systematische problemen. Als dit niet het geval was, zouden we banken hun eigen niveau van eigen vermogen laten bepalen – bekend als economisch kapitaal – en de markt de disciplinering laten doen. Basel probeert het systeem dus op vrijwel dezelfde manier te beschermen als de Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) individuele beleggers beschermt.

Bankleningen – toen en nu

De traditionele bank van “lening en bezit” kan nu alleen nog in een museum bestaan. Moderne banken ” ontstaan en distribueren” en ze hebben verbazingwekkend complexe balansen. Veel banken wijken bijvoorbeeld af van illiquide langetermijnactiva naar verhandelbare activa. Bovendien securitiseren veel banken routinematig.

Dat wil zeggen, ze verkopen leningactiva buiten hun balans, of bereiken een vergelijkbare risico-overdracht door kredietbescherming te kopen van een derde partij, vaak indirect een hedgefonds. Dit heet een synthetische securitisatie.

Het oorspronkelijke akkoord is verbroken

Het Bazel I-akkoord, uitgegeven in 1988, is erin geslaagd het totale niveau van eigen vermogen in het systeem te verhogen. Zoals veel regelgeving had het ook onbedoelde gevolgen; omdat het risico’s niet erg goed onderscheidt, moedigde het het zoeken naar risico’s pervers aan. Het bevorderde ook de leningsecuritisatie die leidde tot de afwikkeling op de subprime-markt. 

Kortom, Basel I heeft verschillende tekortkomingen. En hoewel sommige mensen ten onrechte heel Bazel betrekken bij enkele van de problemen die het heeft veroorzaakt, is het te vroeg om te zeggen of Bazel II zal falen met betrekking tot kredietderivaten en securitisaties. Basel II probeert nieuwe innovaties in risico aan te pakken, maar de kosten zijn complexiteit.

Bazel II is ingewikkeld

Het nieuwe akkoord heet Basel II. Het doel is om het vereiste wettelijk kapitaal beter af te stemmen op het daadwerkelijke bankrisico. Dit maakt het veel complexer dan het oorspronkelijke akkoord. Basel II heeft meerdere benaderingen voor verschillende soorten risico’s. Het heeft meerdere benaderingen voor securitisatie en voor kredietrisicolimiterende middelen (zoals onderpand). Het bevat ook formules waarvoor een financieel ingenieur vereist is.

Sommige landen hebben basisversies van het nieuwe akkoord geïmplementeerd, maar in de Verenigde Staten wordt Bazel II pijnlijk, controversieel en langdurig ingezet (ook al werken grote banken al jaren om aan de voorwaarden te voldoen). Veel van de problemen zijn onvermijdelijk: de overeenkomst tracht de kapitaalvereisten van banken in alle landen en tussen bankgroottes te coördineren. Internationale samenhang is al moeilijk genoeg, maar het schalen van de vereisten ook – met andere woorden, het is erg moeilijk om een ​​plan te ontwerpen dat een bankreus geen voordeel geeft ten opzichte van een kleinere regionale bank.

Basel II is drie pijlers

Basel II heeft drie pijlers: minimumkapitaal, toezichtsproces en openbaarmaking van marktdiscipline.

Minimumkapitaal is het technische, kwantitatieve hart van het akkoord. Banken moeten kapitaal aanhouden tegen 8% van hun activa, nadat ze hun activa hebben aangepast voor risico.

Beoordeling door toezichthouders is het proces waarbij nationale toezichthouders ervoor zorgen dat de banken in hun thuisland de regels naleven. Als minimumkapitaal het rulebook is, is de tweede pijler het scheidsrechtersysteem.

Marktdiscipline is gebaseerd op een betere openbaarmaking van risico’s. Dit kan een belangrijke pijler zijn vanwege de complexiteit van Bazel. Onder Bazel II mogen banken hun eigen interne modellen gebruiken (en lagere kapitaalvereisten krijgen), maar de prijs hiervan is transparantie.

Bazel II-kosten voor drie risico’s

Het akkoord erkent drie grote risicocategorieën: kredietrisico, marktrisico en operationeel risico. Met andere woorden, een bank moet kapitaal aanhouden tegen alle drie de soorten risico’s. In 1998 werd een vergoeding voor marktrisico ingevoerd. De vergoeding voor operationeel risico is nieuw en controversieel omdat het moeilijk is om operationeel risico te definiëren, om nog maar te zwijgen van kwantificering. De basisbenadering gebruikt het bruto-inkomen van een bank als maatstaf voor operationeel risico. Het is niet moeilijk om dit idee te betwisten.

Basel II-overgang

De implementatie is niet alleen wereldwijd gespreid, maar het akkoord zelf bevat ook gelaagde benaderingen. Kredietrisico kent bijvoorbeeld drie benaderingen: gestandaardiseerd, op basis van interne ratings (IRB) en geavanceerde IRB. Een meer geavanceerde benadering is ruwweg meer gebaseerd op de interne aannames van een bank. Voor een meer geavanceerde benadering is doorgaans ook minder kapitaal nodig, maar de meeste banken zullen in de loop van de tijd moeten overschakelen op meer geavanceerde benaderingen.

Samenvatting

Het Bazel II-akkoord probeert de flagrante problemen op te lossen met het oorspronkelijke akkoord. Het doet dit door het risico nauwkeuriger te definiëren, maar dit gaat ten koste van een aanzienlijke regelcomplexiteit. De technische regels zullen in belangrijke mate worden ondersteund door toetsing door de toezichthouder (pijler 2) en marktdiscipline (pijler 3). Het doel blijft: voldoende kapitaal in het banksysteem behouden om de schade van financiële schokken te voorkomen.